Apple’ın bu hafta ikinci beta sürümünü yayınladığı işletim sistemi iOS 7 için gelmiş geçmiş en köklü değişikliklerin yaşandığı sürüm demek sanırım yanlış olmaz. 2007‘deki ilk sürümünden bu yana, gerek işletim sistemi gerekse uygulama arayüzünde pek fazla değişmeyen işletim sistemi baştan aşağı yenilenmiş durumda. Bu yeniliğin arka planında hiç şüphe yok ki şirkette geçtiğimiz dönemde yaşanan yönetimsel değişiklikler yatıyor.

Steve Jobs’ın Vefatı ve Scot Forstall

Apple‘ın kurucusu ve teknoloji dünyasının efsanevi ismi Steve Jobs‘ın vefatından sonra şirkettin yönetim katında çekişmelerin yaşandığı bilinen bir gerçek. Bu mücadelenin en büyük yansıması da iOS‘ten sorumlu başkan yardımcısı Scott Forstall‘ın görevden ayrılmasıyla ortaya çıktı. Her ne kadar ayrılığın arkasında “Haritalar” uygulamasındaki başarısızlığın olduğu iddia edilse de, Jobs ve Forstall gibi “skeuomorphism” taraftarlarına karşı şirket içinde “düz” tasarım anlayışını savunanların baskınlık kazanması da önemli ayrılış sebeblerinden biri.

Elveda Skeumorphism, Hoşgeldin Düz Tasarım

Forstall‘ın ayrılışından sonra, Jony Ive gibi bir ürün tasarım dehasının yazılım kısmına da el atması, düz tasarım anlayışı ile şekillenecek bir iOS‘in geleceği yönündeki beklentileri güçlendirmişti. Nihayet iOS 7 geldi ve Forstall‘ın anlayışından eser kalmadığını hep birlikte görmüş olduk.

Bilmeyen okuyucularımız için kavramın derinliklerine girmeden en yalın haliyle “skeumorpism“i anlatmak faydalı olabilir. Aslında örnekler üzerinden gitmekte fayda var. iOS 6‘nın “Notlar” uygulamasını hatırlayalım. Uygulamanın arayüzü tıpkı gerçek hayattaki bir not defteri gibi… Üzerine yazıldığında karakterler sanki gerçek bir not kağıdına el yazısıyla yazılmış hissi yaratıyor. İşte, skeumorpishm’in tam olarak yansıması bu. Bir diğer örnek “Gazete Bayisi” uygulaması. iOS 6’da yer alan uygulama, tıpkı ahşap kaplama gerçek bir stand görümünde. 

Skeumorpism‘i kabaca anladıktan sonra, gelelim “düz” tasarıma. Bu ise çok daha basit… Yukarıda verdiğimiz örneklerden, gerçek hayattaki karşılıklarına benzerliği çıkarın, alın size düz tasarım. Yani, “notlar” uygulamasının gerçek bir not defteri gibi değilde, düz bir renkli arka plana sahip olması, “gazete bayisinin“nın ahşap bir stand görünümüde olmaması, düz olması gibi…

Safari’de durum ne?

iOS 7 ve yeni sürümü şekillendiren anlayış ile ilgili kısa bir bilgi verdikten sonra asıl konumuz olan Safari‘ye dönelim. Bakalım dünyanın en çok kullanılan ve en aktif mobil tarayıcısının yeni sürümünde ne gibi değişiklikler yer alıyor. Safari‘nin iOS 7 sürümü bazı önemli yenilikler içerse de bazı açılardan iOS 6 sürümünün gerisinde kalıyor. İşte karşılaştırmalarla mobil Safari…

{pagebreak::2}

Yeni Safari İkonunda Retro Havası

Sanırım iOS 7 ve Safari denilince akla ilk gelen tarayıcının yeni ikonu oluyor. Zira iOS 7 ikonları arasında en çok tartışıldığına şahit olduğum ikon, Safari ikonu oldu. Nedense bu ikonu ilk gördüğümden beri retro ve klasik havasına sahip olduğunu düşünüyorum. Sanki Safari’nin yıllar önceki sürümünün ikonu buymuş da iOS 6 ve önceki sürümlerdeki ikon daha yeniymiş gibi bir his yaratıyor. Bu düşünceme taban tabana zıt düşüncelere de yabancı forumlarda rastlamadım değil. Yeni ikonun son derece çağdaş olduğunu düşünen az sayıda da olsa kullanıcı var.

{pagebreak::_3}

Adres ve Arama için Tek Satır

iOS 7‘de yer alan Safari‘nin en büyük geliştirmelerinden biri adres satırı ile arama satırının birleştirilmesi olmuş. Kullanıcılar uzun zamandır Apple’dan bu özelliği talep ediyorlardı. Safari’nin yeni sürümü ile birlikte kullanıcının beklentisinin karşılanması oldukça sevindirici. Arama motoru olarak iOS 6’da olduğu gibi Yahoo, Google ve Bing üçlüsünün tercih edilebildiğini de hatırlatalım.

{pagebreak::4}

Tam Ekran Karmaşası

iOS 6 ile birlikte Safari’ye gelen en büyük yeniliklerden biri tarayıcının “tam ekran” çalışabilmesiydi. iPhone’a yönelik küçük ekran eleştirilerine karşı akılıca bir çözüm olan tam ekran Safari özelliği, ekrandaki tüm çubukları yok ederek sadece taranan sayfanın görüntülenmesini sağlıyor ve bu da kullanıcıların web deneyimini oldukça artırıyordu.

iOS 7‘deki Safari’de tam ekran modu bulunsa da bazı açılardan iOS 6 sürümünün gerisinde kaldığını söylemek mümkün. Öncelikle iOS 7 Safari tamamen “tam ekran” olamıyor. Aşağıdaki görsellerden bu durum daha net anlaşılsa da şöyle açıklayabiliriz. iOS 6 Safari’de tam ekran modunda ekranda web sayfası dışında herhangi bir öğe kalmazken iOS 7 Safari’de tam modunda dahi, operatör adı, saat ve adres çubuğu görüntüleniyor. Bu durum alanı daralttığı gibi her aşağı kaydırmada otomatik olarak çıkan alt çubuk ekranı daha da dar bir hale getiriyor.

iOS 7 Safari Normal Görünüm

iOS 6 Safari Normal Görünüm

iOS 7 Tam Ekran Görünümü

iOS 6 Tam Ekran Görünümü

{pagebreak::5} 

Açık Sekmeler ve Sayfalar Arası Geçiş

Açık sekmeler arasında geçiş arayüzü de iOS 7 Safari’de değiştirilen özellikler arasında. Açık olan sekmeler için Windows 7’de yer alan “Aero Flip” tarzı bir geçiş tasarlanmış. Sekmelerin daha iyi görünebilmesi açısından başarılı olan bu arayüzde açık sekmeler sola doğru sürüklenerek kapatılabiliyor. Bu yeni geçiş arayüzü özellikle dikey kullanımda oldukça şık görünüyor. 

iOS 7 Safari‘de önceki sayfa, sonraki sayfa geçişleri ise tam ekran modundan çıkmadan, sağa ve sola kaydırma şeklinde yapılabiliyor. iOS 6 Safari’de açık sekmeler arası geçiş için tam ekran modundan çıkış yapılması gerekiyordu. Bu bakımdan iOS 7 deneyimi biraz daha artırmış.

iOS 7 Sekmeler Arası Geçiş

iOS 6 Sekmeler Arası Geçiş

iOS 7 Safari, Dikey Görünüm

{pagebreak::6}

Okuyucu

Hem mobil hem de masaüstü Safari’nin en önemli üstünlüklerinden birisi de “okuyucu” özelliği. Bu özellik sayesinde açık olan sayfalardaki uzun yazılar daha derli toplu ve göz yorucu öğelerden arındırılmış bir biçimde okuyanabiliyor. Safari’nin vazgeçişmez özelliklerinden “okuyucu” ufak tefek değişikliklerle birlikte iOS 7 sürümünde de aynen korunmuş.

iOS 7 Okuyucu

{pagebreak::7}

Özel Dolaşma

iOS 7 Safari sürümü ile birlikte özel dolaşma seçeneğine erişim çok daha kolay hale getirilmiş. Gizlilik gerektiren sayfaları dolaşırken ihtiyaç duyacacağınız bu özellik sekme ekranından aktif ve pasif edilebiliyor. iOS 6’da bu özellik, ayarlar menüsündeki Safari bölümünden yapabiliyordu.

Özel seçeneği ekranın sol at köşesinden aktif edilebiliyor

:: iOS 7’de yer alan Safari’nin özelliklerini beğendiniz mi?