Sanat ve yapay zeka kafa kafaya: Telif savaşı başladı!

Yapay zekanın son yıllardaki hızlı gelişimi sanatçılar için büyük bir tehdit haline geldi. Son zamanlarda sanatçı Kelly McKernan’ın başına gelen olayın ardından yapay zekanın telif hukukuyla arasındaki ilişki yeniden gündeme geldi.

Bir gün adını arattı ve gözlerine inanamadı!

Sanatçı Kelly McKernan, canının sıkıldığı bir gün adını internette arattığında şok edici bir gerçekle yüz yüze geldi. Have I Been Trained adlı web sitesi LAION adı verilen veri kümesini tarıyor. Bu veri kümesini kullanan yapay zeka görüntü üreticileri arasında Stable Diffusion gibi önemli isimlerin olduğu ortaya çıktı. McKernan, adını arattığında, sanat eserlerinin LAION veri kümesine yüklendiğini keşfetti. LAION’a 50’den fazla sanat eserinin yüklenmişti.

Mckernan bir sanatçı olarak manevi bağa sahip olduğu resimlerinin bir yapay zeka sistemi için eğitim materyali olarak kullanıldığını fark etti. “İhlal edilmiş gibi hissettim,” diyen McKernan, “Birisi benim adımı bir yapay zeka uygulamasına yazıp benim çizeceğim tarzda kitap kapağı elde edebiliyorsa ve beni işe almadan kullanabiliyorsa, bu benim kariyerimi ve birçok başka insanı nasıl etkiler?” sorusunu sordu.

https://shiftdelete.net/google-kaydedici-yapay-zeka-ozet

Birçok sanatçı da bu duruma karşı mücadele etmekten geri durmuyor. Onun yanı sıra, çizer Sarah Anderson ve illüstratör Karla Ortiz gibi isimler, Stable Diffusion, Midjourney ve DeviantArt gibi online sanat topluluklarına hizmet veren Stability AI şirketine karşı dava açarak sanatçıların haklarını koruma yolunda önemli bir adım attılar.

Dünya genelinde, bu davalara ek olarak, yapay zeka firmalarına karşı açılan birçok telif hakkı ihlali davası mevcut. Getty Images, Stability AI’a karşı bir dava açarak şirketin izni olmaksızın 12 milyon resmini kopyaladığını ve işlediğini iddia etmişti. Hukuk açısından, bu tür davalarda kazananların sanatçılar olması ve sanatçılara daha fazla koruma sağlanması beklenmekte.

Sanatçılar için büyüyen bir tehdit haline gelen yapay zeka, mevcut telif hakkı yasalarının sanatçıların iş fırsatlarını yansıtmadığını göstermekte. Liam Budd, Equity adlı performans sanatları ve eğlence sendikasının audio ve yeni medya alanındaki endüstri yetkilisi, “Şu anki telif hakkı çerçevesi, generatif yapay zekanın iş fırsatlarını yansıtmıyor” dedi ve sanatçıların haklarını daha iyi koruyacak bir yasa düzenlemesi çağrısında bulundu.

Avrupa Birliği bu konuda öncü bir rol üstlenmekte ve yapay zeka araçlarının sistemlerini eğitmek için kullanılan telif hakkı materyalini açıklamalarını gerektiren bir yasa tasarısı önerdi. İngiltere ise bu konuda uluslararası bir zirve düzenlemeyi planlamakta.

Sanatçıları korumak için henüz yasal düzenlemeler yapılmadığı için, sanatçıları korumak adına bazı yazılımlar geliştirildi. “Glaze” adlı ücretsiz yazılım, modellerin insanlar gibi görüntüleri nasıl algıladığına dayanan bir farkı kullanarak sanatçıları koruma amacı taşıyor.

Stability AI, hukuki süreçler hakkında yorum yapamayacağını belirtti, ancak Aralık 2022’de CEO Emad Mostaque, gelecekteki modellerin “tamamen lisanslı” olacağını tweetledi. Performans sanatları ve eğlence sendikası Equity ise, yapay zekanın sanatçılar için artan bir tehdit haline geldiğini söyledi.

Bir sanatçı, görüntüsünün veya sesinin yapay zeka kullanılarak yeniden üretilmesi için bir seferlik 300 sterlin 390 dolar ödeme alabilir, ancak orijinal çalışma binlerce veya milyonlarca kez kullanılabilir ve sanatçıya finansal fayda sağlanmaz. Bu durumda Telif Hakkı Yasası’nın güncellenmesi gelişen dünyayla birlikte bir gereklilik gibi görünüyor.

Sanatçılar bu gelişmeleri takip ederken, kendi eserlerini korumak için çeşitli yöntemler bulmaya çalışıyor ve bu alanda yeni yazılımlar ortaya çıkıyor. Mücadelede umudunu kaybetmeyen sanatçılar, kamuoyunun desteğini aldıklarını belirttiler ve sanat eserlerinin yapay zeka tarafından kötüye kullanılmasına karşı savaşlarının devam edeceğini vurguladılar.