Tazedirekt, melek yatırımcı olarak kendinden çok bahsettiren Hasan Aslanoba‘nın dört beş yıl hazırlıktan sonra kurduğu taze gıda tedarik şirketiydi. Yeni perakendeciliğe örnek olabilecek, herkesin takdir ettiği bir girişimdi.
Mobil uygulaması, yılın en başarılı uygulaması seçilmişti. Proje, pek çok girişim konferansına örnek vakıa olarak davet edilmişti.
Kendi çiftliklerinden, taze gıda ürünlerini kapınıza kadar getiriyordu. Modern çiftlikten, hayvan refahına önem verilen, gıda güvenilirliğine dikkat edilen, doğal ve lezzetli ürünler sunmayı vaat ediyordu.
Şimdiye kadar gerek ürünler gerekse tedarikte fazla şikayet yaşandığını duymadık. Aslanoba, onlarca yeni girişime de destek olmuştu. Hatta Erikli Su şirketini Nestle’ye sattıktan sonra, önce meyve suyu işine girmiş, ardından da girişim projelerine destek olacağını ve bunun için 50 milyon lira ayırdığına dair, pekçok şey yazılıp çizilmişti.
Gelinen noktada durum şu: 400 kişinin çalıştığı Tazedirekt, son bir yılda 1.8 milyon ciro yapmasına ve yıllık yüzde 30 büyüme beklentisine rağmen kapandı. Kapanma sebebi olarak “Piyasa Koşulları” gerekçe gösterildi.
Tazedirekt’e tedarik sağlayan 15 bin dönümlük üç çiftlik vardı. Tazedirekt’in hedefinin 2017 yılı sonunda 10 milyon lirayı aşması bekleniyordu. Acaba bu ciro için şimdiki çiftlikler yeterli olacak mıydı? Devam etseydi, yeni çiftlikler kurmak veya bu standartlara haiz, yeni sözleşmeli çiftlikler zorunlu olacaktı.
Yemek Sepeti, 500 milyona satılınca her girişimci yemek ve gıda pazarına yönelik projelere sarılmaya başladı. Haksız da sayılmazlar, 25 milyon öğün dışarda yemek yenilen bir Türkiye’de gıda perakendeciliği cazipti ve gelecekte de cazip olacak.
Tazedirekt de cazip bir fikirdi ve uygulaması da memnuniyet veriyordu. Ancak masanın ardında olursanız, duruma farklı bakıyorsunuz ve hesaplar tutmayabiliyor. Burada da 20 milyona yakın para yatırdığınız bir işten kazandığınız para daha yüksek olmalıdır. Paranı bankaya yatırsanız üç dört misli para kazanırsınız.
Bir diğer piyasa koşulları etkisi gıda güvenilirliği algısının yanıltıcılığıdır. Herkes güvenli gıda, sürdürülebilir ürünler ve gıda izlenirliğinin dair kaygılar taşır ama bunun için para vermeye gelince yüzde 1’ler öne çıkar.
Kapıya servis, gerçekten caziptir ama her mahallede indirim market olan bir ülkede, ne Tazedirekt ve getir.com ciddi zikzaklar yaşayabilir. Benim her ikisi için de, devam edeceğine ve ayakta kalacağına ümidim vardı. Çünkü ikisinin de arkasında güçlü bir sermaye desteği vardı.
Aslanoba, madem 50 milyon lirayı bu işe ayırmıştı ve çiftliklerini de buna yönelik yapılandırmıştı, bu iş kalıcı olacaktı.
Ancak, piyasa koşullarında ileride başka sorunlar da baş gösterebilirdi. Mesela, “doğal” ifadesini etiketlerde kullanması sorun oluşturabilirdi. Aynı şekilde “Köy yoğurdu” ifadesi de öyle.
Üretilen her tarım ürünü, Hal Yasası gereği beyan edilmek durumundadır. İşlerin hacmi büyüdükçe, şikayetler artabilir ve rakipler de rekabet ihlali iddiasıyla karşılarına çıkabilirdi. Ne yaparsın, piyasa koşulları işte…
Eğer tedarik farklı çiftliklerden gelmeye başlarsa, ürün standardını tutturmak mümkün olmayacaktı. İster elma sipariş edin isterse süt isteyin, eğer aynı çiftlik ürünü değilse tadı, rengi aynı olmayacak yanı standartlar değişecektir.
Diğer bir risk ise, internet üzerinden satışlarla ilgilidir. İsimlerini saymama gerek yok, kaç tane B2B ve B2C şirketi battı ve piyasadan çekilmek zorunda kaldı. Dünyanın en hızlı büyüyen perakende alanında, hızlı batışlar da yaşanabilir.
Bu olaydan çıkarılacak derslere gelelim:
. Geleneksel tarzlar ve geleneksel ürünler iyidir.
. Para kazanma isteği, idealleri bitirir.
. Yeni alanlar, doğal bir büyüme seyri takip etmelidir.
. Melek yatırımcılar, projelere olan ilgilerinden fazlasını insanlara da göstermelidir.
. Temel ihtiyaç maddeleri için karmaşık yollar denemeye değmez.
Hasan Aslanoba, güzel bir girişim örneğini hayata geçirdi, devam etmemesi onun hatası değil. Belki heyecandan optimum büyüklüğü ve zamanlamayı ayarlayamamış olabilir.
Önümüzdeki süreçte daha kalıcı yeni örnekleri çıkacaktır. Yeter ki girişimciler, yukarıdaki hatırlatıcı notlara dikkat etsin.
:: Tazedirekt’i kullanıyor muydunuz?
Şair burada ders vermiş,
Çok kötü bir yazı ne dediğinizi hiç anlamadım, ayrıca tazedirekt'in neden kapandığına dair bilmediğimiz bir şey yok
Güzel bir yazı olmuş. Teşekkürler Fikri Bey.
Hasan Aslanoba aslinda melek yatirimci olarak bircok projeye karilmaya calisiyor hali hazirda baska projeleri de bulunuyor E-Tohum girisimlerinin aciklandigi gun de bir konusma yapmisti ve izledim kendisi daha farkli sektorlere atilmak istiyor saniyorum ki cok guzel bir proje olmasina karsin bunu bu sekilde bitiriyorsa gordugu cok farkli bir durum vardir. E tabiiki bu kadar insani bina baglamisken bir anda kesmesi tartisma konusu. Bu melek yatirimcilarin ulkemizde daha duyarli olmasi daha ulasilabilir olmasi gerek. Ben de melek yatirimci icin cok ugrasiyorum birkac kapi acilip surekli kapaniyor bu insanlarin en egosuzlarini bulmak gerek.
cehape nin ülke ekonomisine verdigi zarar işte böyle girişimcileri batırıyor
yazarı tebrik ediyorum. bu sitede okuduğum en düzgün ve açıklayıcı yazıyı yazmış. kalemine sağlık.
İnternetten sebze meyve alınırmı ya onun gelmesini kim beklicek? Marketten alırım 2 dakika daha iyi bence kar yapamadığından dolayı kapandı tazerekt
Açıkçası 1 yılda 1,8 milyon ciro ile 400 çalışanın ücretleri dahi ödenmez. Eğer büyüme potansiyeli de bu süre içerisinde iyi analiz edilmişse ve düşük çıkmışsa kapatmaları mantıklı olmuş.
Çünkü gıda sektörü çok karlı olduğu kadar çok çabuk zararda sebep vermekte. Hem çok ciddi zararlara sebep vermekte. Malı bozulmadan sahibine ulaştırmak çok büyük bir zorluk. Bazı gıdalar çok özel ambalajlarda gönderilmesi gerek. Maliyetler yeri geldiğinde çok fazlalaşır ve ürünün fiyatı piyasanın kat kat üstüne çıkabilir. Yani çok ucu sivri bir sektör.
Üstadım güzel yazmışsın eline sağlık
Şu yazı güzel bir yazı olmuş, teşekkür ederim.
Çıkarılacak dersler ne ya kimin dayısı bu alın şunu sayfadan
Son yıllarda gördüğüm ve beğendiğim uygulama ve çalışma şekillerinden biriydi ama bizim ülkede insanlar farklı yaklaşıyorlar olaya. Bizde bu şekilde gıda işi yaparak başarılı olmak zor. Uygulama anlamında sıkıntı yoktu ama yürütmede sıkıntı olur. İstenilen sonucu vermez… Gıda herkesin ha diye yapabileceği türden bir iş değil…
Milletin cebinde para mı var kardesim. 2tl için pazarlık yapıyor
Yararlı ve bilgilendirici bir yazı olmuş. Yazık oldu böyle bir girişim devam etmeliydi. Teşekkürler.
Esasında ders çıkarılacak olay şu olmalıdır etik değerlere bağlı olmayan hiçbir şirket ayakta kalamaz 1 ay öncesinde işlerin iyiye gittiğini söyleyen yalan haberler vardı ne oldu da birden kapattılar piyasa dengesi 1 ayda mı bozuluyor işlerin iyiye gittiğine dair haber yayınlayıp yabancı sermayeden yatırım alamadıklarımı için kapattılar siteyi diye düşünüyor insan haksız mıyım bir girişimde hemen para kazanmayı bekleyemezsin belirli bir süre fedakar olmak gerekir WhatsApp ilk kurulduğunda hemen paramı kazandılar milyonlarca insanlara ulaşana kadar sunucu yatırım maliyetlerini ceplerinden karşıladılar youtube'da aynı şekil Twitter son zamanlarda zarar ediyor twitter'ta fişi çeker gibi kapatsın siteyi
Çok saçma bir projeydi zaten,kapanması mantıklı olmuş.Bi ara bakmıştım fiyatlar çok uçuktu kimse o paraları vermez artı kimse sebze meyvenin gelmesi için okadar beklemez.Bu kadar büyük sermayeli bi şirket tedarik işine girselerdi lokantalar,restaurantlar,cafeler,marketler gibi yerlere sebze ve meyve tedarik etselerdi türkiyede bir numara olurlardı.Bunlar hayal kurmamış resmen halisülasyon görmüş.Paraya yazık olmuş.
Çok çok üzüldüm kapanmasına, hep alış veriş yapıyordum. Yazık oldu
bebeğimizin ihtiyaclarını alıyorduk bayağı üzücü oldu bu durum.
Yanlış yönetici seçimi olmuştur.Patron da bu basiretsizliğini kabul etmiştir.
Patron yöneticileri yeniden belirliyerek eski çalışma arkadaşları ile yoluna devam edebilir.