Türk Hava Yolları‘nın duygusal uçağı Deli Mayk, çıkardığı sorunlar, attığı tripler ve kendisine has davranışlarıyla tam bir efsane. THY ekibinin baş belası olan uçak, metalin canlı bir organizmaya dönüşmüş hali olarak görülüyor.
Havacılık serimizin bu bölümünde, THY’nin TC-JDM, daha doğrusu, Deli Mayk uçağından bahsedeceğiz.
1990’da Türk Hava Yolları, Airbus’a 4 adet Airbus A340 siparişi verdi. 4 motorlu ve 2 koridorlu olan A340’lar, sipariş edildiği sırada daha ilk uçuşunu yapmamıştı.
THY’nin Duygusal uçağı TC-JDM, Deli Mayk
Saatte 940 km hıza ulaşabilen A340, en üst modeli olan A340-600 ile maksimum 475 yolcu taşıma kapasitesine, 14.450 KM menzile ve 204.500 litre yakıt kapasitesine sahip.
THY uçakları ise A340-300 serisinden. A340-300’ler, 13.500 KM menzile, ikili koltuk düzeninde 277, tekli koltuk düzeninde ise 354 yolcu kapasitesine sahip.
Başbakan ve Cumhurbaşkanının uçağı
Airbus A340-500 tipi TC-CAN uçağı, Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık tarafından kullanılıyor. VIP uçağı olan A340, Deli Mayk ile aynı aileden. Ancak, Deli Mayk gibi özellikleri bulunmuyor.
Canı isterse uçar, istemezse acil iniş yapar ya da yerinden bile kımıldamaz
Sipariş edilen uçaklardan ilki 1993’te teslim edildi. İstanbul adı verilen ilk uçaktan 3 yıl sonra da İzmir adı verilen TC-JDM filoya dahil oldu. 1996’dan beri kesintisiz uçan uçak, THY’nin gelmiş gelmiş en ilginç uçağı olma özelliğine sahip.
Uçağın ilginç olan yanıysa kendisine özgü ve anlamsız davranışlara sahip olması. Canı istediğinde Atlantik’in öbür tarafına sorunsuz uçan uçak, eğer canı sıkılırsa, bir metre bile ileriye gitmez.
Adını THY Teknik ekibi koydu
TC-JDM tescilli uçağa İzmir adı verilmişti. Ancak, şu an o uçak ne TC-JDM olarak ne de İzmir olarak biliniyor. Herkes ona ‘Deli Mayk’ diyor.
Deli Mayk, THY Teknik ekibinde çalışan uçak teknisyenlerince konulmuş bir lakap.
Teknisyenlerin neredeyse tamamı bu uçağın canlı bir organizma olduğuna inanmışlardır. Teknik ekip, uçağa TC-JDM’nin son iki harfinin havacılık abecesindeki okunuşu olan Delta ve Mike’dan yola çıkarak, “Deli Mayk” adını koymuştur.
Şu an 22 yaşında olan Mayk, iyi bakım sayesinde halen uçuş yapabiliyor. Şu aralar günde 2 ya da 3 uçuş yaparak, Arap Yarımadasına -çoğunlukla da- Medine ve Cidde’ye uçuşlar gerçekleştiriyor.
Ünü arızalarından geliyor
TC-JDM’yi özel yapan yanı çok fazla sorun çıkarması. Beklenmedik anlarda sorunlar çıkartan uçak, kısa sürede THY ekibinin baş belası haline geldi.
Çıkan onlarca sorun, bazen ekip müdahale etmeden kendi kendine düzeliyor, bazen de uzun bakım süreçleri gerektiriyor. Defalarca detaylı kontrolden geçen uçağın bütün sistemleri tek tek kontrol edildi. Yazılımları sıfırlandı. Ancak, her şeye rağmen, uçak bildiğini okumaya devam ediyordu.
Airbus mühendisleri geldi ama onlar da anlayamadı
İddia göre uçağın çıkardığı sorunlara anlam verilemeyince, uçağın üreticisi Airbus’tan özel bir ekip istenmiş. Fransa’dan gelen Airbus mühendisleri, uçağı çok detaylı bir incelemeye tabii tutmuş, ancak hiçbir sonuca ulaşamamış.
Kendi kendine ışığını yakar, trip atar
Şahin Akpınar uçak için ”Deli Mike(Mayk) duygularını son derece yoğun yaşayan bir uçaktır. Canını sıkmaya gelmez, atarlıdır, karakterli bir uçaktır.” ifadelerini kullanır.
Mayk, canı istediğinde dış aydınlatmalarını açar, canı istediğinde ise kapatır. Mayk, aydınlatmalar kendiliğinden açıldığı için gelen teknik ekip müdahale etmeden de ışıklarını kapatabilir. Ne yapacağı hiç belli olmaz.
İlginç sorunları vardır
Teknik olarak açıklanamayan bazı sorunları olabiliyor TC-JDM’nin. Birbiriyle bağıntısız sistemler, garip hatalar verip sonra da kendiliğinden düzelebiliyor.
Bazı örnekler
”8A koltuğundaki yolcu okuma lambasını yakmak ister, ama düğmeye basınca 15C koltuğundaki yolcunun okuma lambası yanar. Üstelik 15C deki yolcu kulaklıkla müzik dinlemektedir.”
”Uyuyan bir yolcunun koltuğundan hostes çağırma sinyali gelir, sorumlu bellidir, Deli Mayk.”
”Atatürk Havalimanı 35 pistinden kalkışı ve tırmanışı her zaman çok ihtişamlı ve görkemli olur ama uçmaktan çabuk sıkılır ve yirmi dakika sonra mutlaka bir arıza çıkartıp dönmek ister. Bazen elektrik arızası, bazen hidrolik arızası, bazen motor arızası çıkartır, bazen de iniş takımlarını mahsustan toplamaz. Eğer çıkartacak hiçbir arıza bulamazsa bile tuvaletteki musluğu bozar.”
Başbakan ve Cumhurbaşkanının uçağı da A340
Geçtiğimiz yıl filoya katılan Airbus A340-500, özelleştirilerek Başbakanlığın ve Cumhurbaşkanlığının isteklerine uygun hale getirildi.
TC-CAN olarak tescillenen uçak, 17.700 km menziliyle uzun uçuşlar için kullanılıyor.
Üretimi duran A340 serinin en önemli özelliği, uçuş güvenliği konusunda kusursuz olması. Oldukça güvenli olan uçak, hiç ölümlü kazaya karışmadı.
Diğer A340 uçakları, Deli Mayk gibi olmadığı için VIP taşımacılıkta güvenle kullanılabiliyor.
Uçuş güvenliği kusursuz
TC-JDM, onlarca sorun çıkarmasına rağmen tek bir kişinin bile burnunun kanamasına yol açmadı. 21 yıllık uçakta hiçbir kaza yaşanmadı.
Uçakta yaşanan sorunlara halen bir anlam verilemiyor, ancak THY ekibinin iyi bakımı sayesinde yaşanan sorunlara hızlı çözümler getirilebiliyor.
Dünya genelinde sadece 1 kaza
Ülkemizdeki A340’lar, hiçbir ölümlü kazaya karışmadı. Bu durum sadece ülkemizdeki değil, dünyadaki tüm A340’lar için de geçerli.
Dünya genelinde Airbus A340’ın karıştığı ölümlü hiçbir kaza bulunmuyor.
Uçağın karıştığı en ciddi kaza ise 2005 yılında Fransa’da yaşandı. Air France’a ait A340, iniş sırasındaki kötü hava koşulları nedeniyle pistten çıktı.
Pistten çıktıktan sonra yanmaya başlayan uçaktaki herkes, çok hızlı bir şekilde tahliye edildi. Mükemmel işleyen tahliye süreci sayesinde kimsenin burnu bile kanamadı.
2018’e hızlı başladı
15 Şubat‘ta İstanbul-Medine seferini yapan Deli Mike, kalkıştan hemen sonra Atatürk Havalimanı’na geri döndü.
TK5474 sefer sayılı uçuş, 19.30’daki kalkışının ardından -henüz bilinmeyen- teknik bir sorun nedeniyle acil iniş yaptı.
Yeni kalkış yapan uçak, aldığı yakıt nedeniyle maksimum iniş ağırlığının çok üzerindeydi. Bu nedenle İstanbul üzerinde yakıtını boşalttıktan sonra iniş yapmak zorunda kaldı.
Washington-İstanbul seferindeki acil iniş
2 Ağustos 2012‘de Washington-İstanbul seferinin son anlarında hidrolik sistemde bir sorun yaşandı. A340, yeşil sistem hidrolik arızası nedeniyle acil iniş yaparak Atatürk Havalimanı’na iniş yaptı.
Sorunsuz gerçekleşen inişin ardından uçak, push back aracıyla bakım hangarına çekildi.
2021’e kadar kullanılacak
Uçuşlarına devam eden Deli Mayk, 22 yaşında olmasına rağmen uçuşlarına devam ediyor. 2021 yılına kadar kullanımda kalması beklenen Deli Mayk, 2021’den sonra emekliye ayrılacak.
::Deli Mayk hakkında neler düşünüyorsunuz?
{{user}} {{datetime}}
{{text}}