Doksanlı yılların oyunları dediğimiz zaman bugünlere bile damga vuran futbol oyunlarını ele almamak olmaz. Tabii ki o dönemde NBA gibi çok önemli farklı spor oyunları da karşımıza çıktı. Ancak hiçbir spor oyunu, futbol oyunlarının popülaritesi ve yaygınlığına ulaşamadı. Bunda futbolun dünyada milyarlarca insanı etkisi altına almasının da payı büyük.
Doksanlı yıllara damgasını vuran en iyi futbol oyunları
Doksanlı yıllarla birlikte, oyun piyasası konsollardan kişisel bilgisayarlara doğru genişlemeye başladı. Kişisel bilgisayarların herkesin evine girmeye başlaması ve konsolların sadece oyun ihtiyacını gidermesi, oyun sektöründe de stratejinin değiştirmesine neden oldu.
İşte bu yeni stratejiyle birlikte, futbol oyunları kişisel bilgisayar kullanıcılarını kendine çekmenin en kolay yollarından biriydi. Futbol oyunları ise kendisi içinde iki türe ayrıldı. Bir tarafta takımı yönetmek isteyenlere hitap eden oyunlar, diğer tarafta ise sahada mücadele etmek isteyenlere hitap eden futbol oyunları. Tabii ki sahada mücadeleyi temel alan oyunlar bugün bile çok daha popüler durumda.
Futbol oyunları arasında bir efsane: FIFA 98
Electronic Arts (EA) tarafından geliştirilen en iyi spor oyunlarından biri olan FIFA serisi aslında ilk olarak 1993 yılında ortaya çıktı. FIFA 94 ve 95 çok ses getirmiş olsa da, o günlerde piyasayı sallayan Sensible Soccer’ın yerine geçmesi kolay olmadı.
Yıllar 1997 yılını gösterdiğinde ise 98 dünya kupası için özel çıkartılan FIFA 98, döneme damgasını vuracaktı. Hatta bu oyun o kadar başarılı oldu ki, arkasından gelen FIFA oyunları uzun süre doksanlı yılların sonuna damgasını vuran oyunun yerini alamadı.
FIFA 98 özellikleri
Oyunun en önemli özelliği, şimdiye kadar görmediğimiz kalitede 3 boyutlu grafiklere sahip olmasıydı. Tabii ki günümüzden baktığınızda FIFA 98 oldukça karikatürize grafiklere sahip. Ancak o yıllar için bu grafik seviyesini bir futbol oyununda görmek mucizeydi.
Doksanlı yıllara damgasını vuran FIFA serisi aslında ilk çıktığı günden beri oyunun şeklini değiştirdi. Daha önce futbol oyunları üstten bakışa sahipti. FIFA 95 ile birlikte ise bugünde kullanılan izometrik kamera açısı hayatımıza girdi. Yine FIFA 97 ile birlikte motion capture yani hareket yakalama özelliği de futbol oyunlarına gelmiş oldu. FIFA 98 için de kullanılan bu teknoloji, oyuncu hareketlerini de ilk defa çok gerçekçi bir şekilde yansıtmayı başardı.
Oyunun en önemli özelliğiyse oynanışıydı. Oldukça gerçekçi bir futbol coşkusu yaşatan oyun, efsane müzikleriyle de oyuncuları bilgisayar ekranına kilitledi. Doksanların sonunda ortaya çıkan internet kafelerde Counter Strike ve FIFA 98 en çok oynanan oyunlar arasındaydı.
FIFA 98: Road to World Cup, adı üstünde efsanevi 98 dünya kupasını oynayabildiğiniz bir futbol oyunu. Oyuna elemeler seviyesinden başlayıp, yolun sonunda dünya kupasını kaldırabiliyordunuz. Oldukça zorlayıcı olan oyunda, oyuncuların en çok isyan ettiği unsur ise hakemlerdi. Oyunu sürekli durduran ve her şeye düdük çalan hakem faktörü de olmasa FIFA 98 futbol oyunu belki de çok daha zevkli olacaktı.
FIFA 98, 174 milli takım yanında 11 lig ve 189 kulübe de yer verdi. Oyunda Türk Milli takımı yer alsa da, bu efsane oyunda Türk takımları yer almadı. Oyunda ligleri de oynama imkanınız vardı. Ancak hem Türkiye hem de dünyada, dünya kupası modu çok daha fazla tercih edildi. Bu anlamda FIFA 98, doksanlı yıllara damgasını vuran retro oyunlar arasında da önemli bir yerde.
Menajerlik oyunları için milat: Championship Manager
Doksanlı yıllara damgasını vuran oyunlar arasında, Championship Manager (CM) serisini saymadan olmaz. Bugün Football Manager adıyla yoluna devam eden serinin, 1992 yılında ortaya çıktığında ise Premier Manager ve The Manager gibi rakipleri vardı. Bugün hayatta olmayan bu rakiplerin en büyük avantajı ise Premier Lig takımları ve oyuncularının lisanslarına sahip olmasıydı.
Championship Manager serisi ve gelişimi
Eidos Interactive tarafından dağıtılan oyun ise ancak 1994 sürümünde lisanslı oyuncu isimlerine ve takımlara sahip oldu. Yeni özellikleri, C programlama diline geçmesiyle oldukça hızlanan menajerlik oyunu, kısa sürede efsane haline geldi.
İlk oyun ve güncellemelerle yerini sağlama alan CM, ikinci oyunuyla birlikte sınırlarını İngiltere’nin dışına taşıdı. Aslında oyun firması, ilk oyuna bazı güncellemelerle İtalya ve Fransa liglerini içeren iki paket ekledi.
Buna karşın CM 2, 1998 güncellemesi sonrası 9 Avrupa ligi (Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, İtalya, İskoçya, İspanya ve Portekiz) ilk defa oynanabiliyordu. CM için devrim niteliğinde olan bu gelişmeyle birlikte, oyunun veri tabanı ve analiz yöntemleri de sadeleşti. Aynı zamanda oyun ilk defa CD takmadan çalışabilir hale geldi. Bugün için oldukça anlamsız gelen bu özellik, doksanlı yıllarda oyun oynayanların en büyük kabusuydu.
Oyunu bilgisayarınıza yüklemiş olsanız bile çalıştırmak için CD’ye ihtiyacınız vardı. Hatta o dönemde sanal CD sürücü dediğimiz programlarda oldukça revaçtaydı.
Türkiye için en önemli olan CM serisi ise CM 3 olarak tarihe geçti. Mart 1999 yılında karşımıza çıkan seri Türkiye 1. Ligi de dahil olmak üzere 15 lig ve 25 bin oyuncuyu barındıran bir şekilde genişledi. Bugün hem Türkiye hem de dünyada serinin hale en önemli oyunlarından biri.
Championship Manager daha sonrasında o kadar geniş bir oyuncu veri tabanına sahip oldu ki, futbolcu aramak için dünyayı dolaşan yıldız avcılarının bile oyunda öne çıkan genç yıldızları takip ettiği bile söyleniyor.
Oyunun yapımcısı olan SI Games stüdyosu 2004 yılında, Eidos ile yollarını ayırdı. Sega ile el sıkışan firma Footbal Manager (FM) oyunuyla yoluna devam etti. Eidos ise Championship Manager adıyla başarılı olan seriyi çıkarmayı sürdürdü. Ancak 2011 yılına gelindiğinde Eidos tutkusunu kaybetti ve başarılı seri sona erdi. Oyunun tutkunları ise çoktan FM tarafına kaymaya başlamıştı. Buna karşın CM doksanlı yıllara damgasını vuran retro oyunlar arasında önemli bir yere sahip.
Futbolu iliklerine kadar hissetmek isteyenlere: Pro Evolution Soccer
Bugün, futbol oyunları arasında önemli bir yerde olan PES, bir dönem FIFA’nın yerini de doldurdu ve tek başına zirveye oturdu. PES tarihi ise oldukça ilginç. Zira oyun her coğrafyada farklı bir isimle piyasaya çıktı.
PES tarihçesi ve özellikleri
PES öncesi Konami ilk olarak International Superstar Soccer’ı piyasaya sürdüğünde takvimler 1995 yılını gösteriyordu. FIFA’nın 1994 yılında izometrik bakışı getirmesi sonrası, Konami’de bu yapıya sahip bir futbol oyunuyla piyasaya çıktı. Bu ilk oyundan sonra ise Goal Storm serisi karşımıza çıktı. Aslında daha da iyi bildiğimiz ismiyle bu seri Japonya’da Wining Eleven adıyla piyasaya çıktı.
Tüm bu birbirinden farklı adlandırmalara rağmen, Konami, FIFA karşısında önemli avantajlara sahipti. FIFA oyunları 98’de dahil olmak üzere, yapay zekanın yeterince iyi olmadığı yapıdaydı. Grafik anlamında ve müzikleriyle PES’in bir süre önünde olan seri, oynanışta ise geride kalıyordu.
Bunun temel sebeplerimden biri ise Japonya’da ortaya çıkan futbol oyunu serisinin konsol oyuncularını hedef almasıydı. Asıl pazar olan Japonya ve ABD’nin konsol cenneti olması da bunun temel sebeplerinden biri.
Konami, konsol oyunları arasından sıyrılabilmek için oyuncuyu zorlayan bir futbol oyunu üretmenin peşindeydi. FIFA gerçekçi grafikleri, müzikleri ve gerçek oyuncu ve takım lisanslarıyla ön plandaydı. Konami ise PES serisinde oynanış açısından FIFA’nın oldukça önünde yer aldı.
Doksanlı yıllarda FIFA karşısında tutunmaya çalışan PES, 2000’li yıllarda ise yavaş yavaş zirveye oturmaya başladı. PES ve Wininng Eleven serisi doksanlı yıllara damgasını vuran retro oyunlar arasında da hatırı sayılı öneme sahip.
Doksanlı yılların efsane futbol oyunu: Sensible Soccer
Retro futbol oyunları arasında Sensible Soccer, üstten bakışı ve oynanışıyla önemli bir yerde. Oyun ilk olarak 1992 yılında piyasaya çıktı. Sensible Soccer, çıktığı dönemde gerçekçi fizik motoruyla dikkat çekti. Aftertouch özelliği sayesinde oyundaki karakterlerin gerçek dışı sapmaları çok daha gerçekçi bir hale geliyordu.
Dönemine göre oldukça zorlayıcı olan Sensible Soccer, oldukça fazla ülkenin ligini ve takımlarını barındırıyordu. Takımları özelleştirme özelliği de bulunan oyunda maçları kazanmanız ise oldukça zor.
Oyun doksanların ortasına doğru yerini 3 boyutlu grafiklere sahip FIFA ve PES serisine bıraktı. Ancak bugün bile retro oyunu açıp oynadığınızda futbol zevkini doyasıya yaşayabiliyorsunuz.
Oyun 3 boyutlu versiyonuyla FIFA, PES rekabetine dahil olmak istese de günün koşullarına ayak uyduramadı. Yine de doksanlı yıllara damgasını vuran retro oyunlar listemiz için Sensible Soccer unutulmazlar arasında.
{{user}} {{datetime}}
{{text}}