Türkiye’de Antalya’nın Manavgat ilçesinde başlayan orman yangınları özellikle güneyde birçok ilimize yayıldı. Doğal yaşamı tehdit eden bu yangınlar, kısa sürede yerleşim yerlerine de sıçradı.

Ne yazık ki can kaybına da neden olan orman yangınları yeni tartışmalara da yol açtı. Bir taraftan yangına uçaklarla mücadele tartışılırken, dünyada uçak ve helikopter dışında orman yangını ile mücadele için nasıl teknolojiler kullanıldığını sizler için derledik.

Orman yangınları: İklim mi, sabotaj mı?

Türkiye'nin farklı illerinde ekipler ve vatandaşlar orman yangınları ile mücadele ediyor. Birçok iddia ortaya atılırken iklimin önemi ne?

Dünyada orman yangını ile mücadele için kullanılan teknolojiler

Türkiye’de başlayan orman yangınları tüm dünyada gündeme oturmuş durumda. Yunanistan, İtalya, Rusya, ABD gibi ülkelerde de aynı tarihlerde büyük yangınlar ortaya çıktı. Bu aynı anda çıkan yangınlar uzmanlar tarafından küresel ısınmanın sonucu olarak görülüyor.

Geçen sene Avusturalya’yı yakıp kül eden büyük orman yangını sonrası yangınla mücadele teknolojileri tüm dünyada gündeme oturdu. Uydular orman yangınları ile mücadelede önemli teknolojilerden biri. Ancak anlatacağımız beş teknoloji ancak beraber kullanıldığında çok daha etkin bir yangınla mücadele sağlıyor.

Orman yangını ve uydu teknolojisi

İnsanoğlu, uzayla olan ilk iletişimini Rus Sputnik uydusuyla kurdu. Uydular, internetten haberleşmeye ve GPS’e kadar birçok teknoloji için büyük önem arz ediyor.

Orman yangını ile mücadele teknolojileri arasında uydular önemli bir yere sahip. Özellikle NASA, orman yangınları ile mücadele için anlık takiplerini tüm dünyayla paylaşıyor. Bundan tam yirmi yıl önce yörüngeye gönderilen ilk uyduyla birlikte NASA uydularının termal kameraları ile tüm dünyada yangınları tespit edebiliyor.

Türkiye’nin orman yangını söndürmede kullandığı teknolojiler

Son günlerde gündemde olan orman yangını haberlerini takip ederken meraklılar için söndürmede kullanılan teknolojilerden bahsettik.

Ancak NASA tarafından yapılan bu paylaşım orman yangınlarını bölgede yaşanan sıcaklık artışı üzerinden hesaplıyor. Burada yangının tam nerede çıktığını anlamak için devletlerin de ormanları sürekli olarak sensörlerle takip etmesi gerekiyor.

ABD hem NASA uydularının hem de yangınla mücadele ekiplerinin içinde yer aldığı bir acil müdahale sistemine sahip. Uydudan gelen veriler yanında yine gün boyu uçaklarla yangın tespiti yapılıyor. Kara ekipleri ise uydu ve uçaklardan gelen bilgileri kısa sürede değerlendirip yangına müdahalede bulunuyor.

Bu konuda en iyi örnek ise Avusturya’dan. Fireball International adlı Avusturya firması, iki yıl önce özel uyduları ile ABD’de yer alan bir yangını tespit etti. Buna göre şirkete ait uydular 2019 Kalforniya yangınını, başladıktan sonra 66 saniye içinde tespit etti.

ABD’de yer alan ve üç Üniversitenin ortaklaşa kurduğu ALERT orman yangın sistemi ise bu istihbaratı üç dakika içinde doğruladı. Kısacası küresel ısınma ile birlikte artan yangınlara karşı uydular tüm dünyayı kapsayan bir erken müdahale sisteminin öncüsü durumunda.

Uzmanlar, orman yangınlarında özellikle erken yapılan müdahale yangının büyümemesi açısından önemli görüyor.