Ülkemizde birçok kişi tarafından bilinmiyor olsa da, son dönemde sosyal medyada adından daha çok söz edilmeye başlanan bir hastalık var: Serebral Palsi

Yapılan araştırmalara göre Türkiye’de yaklaşık 300 bin serebral palsili birey bulunuyor. 3-18 yaş grubu nüfus verilerine göre ise bu yaş grubunda 108 bin serebral palsili birey olduğu tahmin ediliyor.

Serebral Palsi nedir?

Serebral palsi (SP), genellikle doğumdan önce, doğum sırasında veya doğumdan sonraki ilk birkaç yıl içinde beyinde oluşan hasar veya anormal gelişim nedeniyle kas kontrolünde sorunlara yol açan kalıcı hareket bozuklukları olarak tanımlanıyor.

Serebral palsinin belirtileri genellikle bir çocuğun ilk birkaç yılında fark edilir. En yaygın belirtiler arasında gelişimde gecikmeler (örneğin, başını kaldırmada veya oturmada gecikmeler), kas tonusunda anormallikler (örneğin, çok gevşek veya çok sert kaslar) ve hareketlerde koordinasyon eksikliği bulunur.

Serebral palsi, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kişilerde hafif belirtiler olabilirken, diğerleri ciddi ve yaşamı sınırlayıcı belirtilerle karşı karşıya kalabilir. Bazı kişiler yürüyebilirken, diğerleri tekerlekli sandalyeye bağımlı olabilir.

Ayrıca bazı kişilerde konuşma ve öğrenme güçlükleri gibi ek sorunlar da olabilir. Serebral palsi tedavisi genellikle kişinin belirtilerini yönetmeye yöneliktir. Bu, fizik tedavi, iş terapisi ve konuşma terapisi gibi bir dizi tedaviyi içerebilir. Ayrıca bazı durumlarda ilaçlar veya cerrahi müdahaleler de gerekebilir.

Serebral palsi, genellikle yaşam boyu süren bir durumdur. Ancak, uygun tedavi ve destekle, birçok kişi aktif ve tatmin edici bir yaşam sürdürebilir. serebral palsinin bazı yaygın belirtileri şu şekilde;

• Kas tonusu anormallikleri: Çocuk kaslarını normalden daha gevşek (hipotoni) veya daha sert (hipertoni) hissedebilir.
• Spastisite: Kasların istemsiz kasılması ve rahatlamaması.
• Ataksi: Denge ve koordinasyon eksikliği, düşmeye veya sarsılmaya neden olabilir.
• Hareket ve yürüme zorlukları: Yürürken sürüklenen bir ayak veya eşitsiz, sallantılı bir yürüyüş gibi.
• Gelişimsel gecikmeler: Oturma, emekleme ve yürüme gibi temel motor becerilerin gelişiminde gecikmeler.
• İnce motor becerilerinde zorluklar: Düğme ilikleme veya yazma gibi görevlerde zorluklar.
• Konuşma ve dil gelişiminde zorluklar.
• Yutma veya beslenme zorlukları.
• Epilepsi: Bazı serebral palsi hastaları, nöbetleri içerebilecek bir durum olan epilepsiye sahip olabilir.
• Zihinsel engeller: Bazı serebral palsi vakalarında, bilişsel gelişimde gecikmeler veya öğrenme güçlükleri olabilir.
• Görme ve işitme sorunları: Bazı çocuklarda, görme veya işitme sorunlarına neden olabilecek ek komplikasyonlar olabilir.

Serebral Palsi tedavi edilebilir mi?

Serebral palsinin temel sebebi genellikle düzeltilemez. Ancak belirtiler ve semptomlar yönetilebilir ve kişinin yaşam kalitesi önemli ölçüde iyileştirilebilir.

• Fizik Tedavi: Fizik tedavi, çocuğun kas gücünü ve genel hareketliliğini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Ayrıca çocuğun daha iyi denge ve koordinasyon geliştirmesine yardımcı olabilir.
• İş Terapisi: İş terapisi, çocuğun günlük yaşam becerilerini, özellikle ince motor becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir. Bu, çocuğun kendine bakma yeteneğini iyileştirebilir.
• Konuşma ve Dil Terapisi: Konuşma ve dil terapisi, çocuğun konuşma yeteneğini geliştirebilir ve yutma zorluklarını yönetmeye yardımcı olabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar, spastisiteyi (kasların aşırı kasılması) azaltmaya yardımcı olabilir.
• Cerrahi Müdahaleler: Bazı durumlarda, kas gerginliğini azaltmaya veya hareket kabiliyetini artırmaya yardımcı olabilecek cerrahi müdahaleler gerekebilir.

Serebral palsi tedavisi, kişinin belirli semptomlarına ve ihtiyaçlarına bağlıdır ve genellikle multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.

Bu, doktorlar, fizyoterapistler, iş terapistleri, konuşma terapistleri ve diğer sağlık profesyonellerinden oluşan bir takımın bir araya gelerek her kişiye özgü bir tedavi planı geliştirmesi anlamına gelir. Erken müdahale genellikle en etkili sonuçları sağlar, ancak her yaşta tedavi faydalı olabilir.

Bu hastalığın tedavisi için ülkemizde atılan birçok adım bulunuyor.

Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı – Cerebral Palsy Türkiye bünyesinde hizmet veren iki rehabilitasyon merkezinden ilki, 2007 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak Özel Metin Sabancı Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, ismiyle hizmet vermeye başladı.

Daha fazla çocuğa hizmet sunabilmek amacıyla ikinci merkezimiz 2018 yılında Özel Hıfzı Özcan Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezi ismiyle açıldı.

İki merkezin toplam kapasitesi 500 öğrenci. Bu iki merkezde başta Cerebral Palsy olmak üzere, yaygın gelişimsel bozukluk, bedensel veya zihinsel engellilik tanılarını almış olan çocuk, ergen ve erişkinlere hizmet verilmektedir. Sunulan hizmetlerde güncel ve bilimsel yaklaşımlar esas alınır.

Hizmet alan kişinin ihtiyacına uygun özel olarak hazırlanmış bireysel eğitim program ile ruhsal, zihinsel ve fiziksel gelişim desteklenmektedir.