Bilgisayar bileşenlerinin gücü durmadan artmaya devam ediyor. Performans ve güçteki bu artışı sağlamak ise dışarıdan görüldüğü gibi kolay değil. Bileşenleri oluşturan parçalar, yüksek performans gösterecek şekilde çalıştırıldıklarında fiziksel olarak büyük baskı altında kalıyor. (MSI 890FXA-GD70 Anakart Test)
Yüksek frekans ve voltaj altında çalışan bileşenler yüksek ısınmaya maruz kalıyorlar. Bir de bunun üzerine overclock yapılırsa, bileşenler üzerindeki baskı bir kat daha artıyor.
Bileşenlerin performanslarının yanı sıra dayanıklı olması da büyük önem taşıyor
Hem Performans Hem Dayanıklılık
Bu yüzden donanım üreticileri kullanıcılara performansla beraber dayanıklılık da sunmak zorundalar. Yüksek performanslı bir ürün üretmek kadar, bunun uzun süre zarar görmeden çalışmasını sağlamak da önemli ve aynı derecede zor bir işlem.
Kullanıcılarına dayanıklılık sunmak isteyen üreticiler, bunun için farklı teknolojiler geliştiriyorlar. Bunlar arasında en dikkat çekenlerinden biri ise MSI’ın anakart ve ekran kartlarında uyguladığı Military Class teknolojisi.
{pagebreak::Askeri Standartlar}
Askeri Standartlar
MSI’ın önce erkan kartlarında daha sonra da bu yılın başlarından itibaren anakartlarında kullanmaya başladığı Military Class modelleri gerçekten de askeri standartlara uygun olarak üretiliyor. (MSI BigBang Trinergy Anakart Test)
Üzerinde Military Class logosu yer alan MSI ürünleri ABD Savunma Bakanlığı’nın belirlediği MIL-PRF-39003L standartlarına sahipler. Bu standart önemli devre bileşenlerinden olan kapasitörlerin, belirli bir voltaj aralığında hangi sıcaklıklar arasında düzgün çalışacağını belirliyor.
Military Class ürünlerinde askeri standartlara uygun bileşenler yer alıyor
NASA’nın Uyması Gerek
Belirlenen standartlar , anma gerilimi 6V ile 100V DC arasında, şok gerilimi de 8V ile 130V DC aralığında olan kapasitörler için geçerli ki bunlar anakartlar ve ekran kartlarında sıkça kullanılıyorlar.
Bir kapasitörün bu standarta uygun olması için -55 derece ile 85 derece sıcaklık arasında, maksimum anma geriliminde sorunsuz çalışabilmesi gerekiyor.
Daha çok NASA’nın uzaya gönderdiği uydu ve uzay mekiği gibi araçlarda kullanılan bilgisayarlar için belirlenen bu standardı MSI da kendi ürünlerine uyguluyor. Firma bunun için, ekran kartı ve anakartlarında özel olarak geliştirdiği bileşenler kullanıyor.
{pagebreak::Hi-C Cap}
Hi-C Cap
MSI’ın Military Class standardına sahip ürünlerinde üç temel bileşen yer alıyor. Bunlar Hi-C CAP, Icy Choke ve Solid CAP olarak adlandırılmış. Hi-C CAP (Highly Conductive Capacitor) adlı bu kapasitörler yüksek iletkenlik özelliğine sahip.
Kapasitörlerin temel görevi CPU ya da GPU için kullanılan elektrik akımını dengede tutmaktır. Bu küçük cihazlar CPU ve GPU’ya giden voltajı sabit tutarlar. İşlemcilerin uzun süre çalışabilmesi için voltaj seviyesinin sabit tutulması tavsiye edilir. Kapasitörler de bunu sağlarlar.
Hi-C CAP’lerde Tantalum çekirdek bulunuyor
Tantalum Çekirdek
MSI’ın Military Class modellerinde yer verdiği Hi-C CAP’lerin en büyük özelliği Tantalum adlı bir elementten yapılmış olmaları.
Altın ve elmastan daha değerli bir madde olan Tantalum (Ta) kimyasal açıdan çok durağandır, diğer elementlerle neredeyse hiç tepkimeye girmez. Yüksek ısıya dayanabilen bu element ayrıca çok yüksek derecede elektrik iletkenliğine sahiptir.
MSI’ın Military Class ibaresi taşıyan ürünlerinde yer verdiği Hi-C CAP’lerde Tantalum çekirdek bulunuyor. Bu kapasitörler 125 derece sıcaklığa kadar dayanabiliyorlar.
65 derece sıcaklık ve daha altında çalıştıklarında 200 yıl gibi inanılmaz bir ömre sahip olduğu iddia edilen Hi-C CAP’lere sahip olan ürünlerin ömrü, standart kapasitörlere sahip olan ürünlerden 8 kat daha fazla oluyor. Ayrıca bu kapasitörler, standart modellere göre 15 kat daha az güç sarfiyatı yapıyor.
{pagebreak::Icy Choke}
Icy Choke
MSI’ın Military Class modellerinde yer alan bir diğer özel bileşen ise Icy Choke. Boğum olarak Türkçeye çevirebileceğimiz choke adlı bu küçük bileşenlerin görevi güç çıkışı sağlamaktır.
Aslen küçük bir elektromıknatıs olan bu cihazlar küçük ve genelde daire şeklinde bir metal çubuğun çevresine dolanmış bobinlerden oluşur. Elektrik akımı verildiğinde bu manyetik güce çevrilir ve metal çubukta depolanır. Daha sonra ihtiyaç anında bu manyetik güç yeninden elektrik akımına çevrilebilir.
Bu araçların standart tasarımında önemli bir sorun vardır. CPU ya da GPU yüksek seviyede elektrik akımına ihtiyaç duyduğunda bobinler ve metal çubuktaki elektromanyetik alan titreşime neden olur.
Bu da ortaya yüksek frekanslı bir sesin ortaya çıkmasını sağlar. Elektrik yüküne bağlı olan bu ses 10 dB ile 30 dB arasında değişebilir. Aynı zamanda bu durum ekstra bir ısınmaya yol açar.
Icy Choke ses oluşmasına engel oluyor
Solid State Choke
Military Class standardındaki modellerde ise standart tasarımdan farklı olan SSC (Solid State Choke) kullanılıyor. Bobin ve metal çubuk kısmı metal alaşımı ile tamamen kapatılan SSC’lerde bu sayede hiçbir titreşim oluşmuyor. Böylece ses sorunu tamamıyla ortadan kalkarken, ısınma da büyük ölçüde ortadan kalkıyor.
MSI, SSC’lerin daha az ısınmasını sağlamak amacıyla, bobin ve metal çubuğun çevresini kaplamada seramik ile demirin bir alaşımı olan Ferrite kullanıyor.
Icy Choke adı verilen bu bileşenler standart modellerden ortalama 20 derece daha düşük sıcaklık üretiyor. Öte yandan MSI’ın SSC’leri %37,5 daha yüksek akım oluşturabiliyor.
{pagebreak::Askeri Sınıf Katı Kapasitörler}
Askeri Sınıf Katı Kapasitörler
Hi-C CAP’ler standart katı kapasitörlere göre daha gelişmiş bir yapıda olsalar da kapasiteleri çok yüksek değil. Bunlar daha çok CPU ya da GPU için özel olarak kullanılıyorlar.
Ancak anakartta ya da ekran kartında güç gerektiren tek kısımlar CPU ve GPU değil. Kartın tamamı için de voltaj düzenlemesi yapılması gerek ve bunun için katı kapasitörler (Solid CAP) kullanılmalı.
MSI bu bileşenlerde de Military Class standardını kullanıyor. Military Class Solid CAP’ler 105 derece sıcaklıkta 5000 saat boyunca zarar görmeden çalışabiliyor. 80 derecede 10 yıldan fazla, 65 derecede ise 57 yıla kadar ömürleri var. Bu süre de bir anakart ya da ekran kartı için yeterli olan süreden çok daha fazla.
Military Class Solid CAP tam yük altında 10 yıl çalışma süresi sunuyor
Düşük Direnç
Military Class Solid CAP’lerin en önemli özelliklerinden biri de çok düşük ESR (Equivalent Series Resistance) seviyesine sahip olması. ESR, kapasitörlerin elektrik akımına gösterdiği direnç anlamına geliyor.
Tüm iletkenler elektriğe belli ölçüde bir direnç gösterir, bu da elektrik enerjisinin bir kısmının ısı enerjisine dönüşmesine yol açar. Böylece hem sıcaklık artar, hem de kullanılan enerjinin bir kısmı boşa gitmiş olur.
Direnci standart kapasitörlere göre iki kat daha düşük olan Military Class Solid CAP’ler daha az ısınmalarının yanı sıra daha verimli çalışıyorlar. Daha az ısınmaları, kapasitörlerin hasar görme olasılığını azaltır ve buna bağlı olarak ömrünü uzatır.
:: Satın almayı düşündüğünüz bilgisayar bileşenlerinin dayanıklık özelliklerine dikkat ediyor musunuz?
